Vị thế của đồng đô la Mỹ - Sức mạnh lịch sử và những mối đe dọa từ nội tại
Đồng đô la Mỹ đã duy trì vị thế thống trị toàn cầu nhờ một loạt yếu tố lịch sử, kinh tế và địa chính trị. Hệ thống Bretton Woods năm 1944 đặt nền móng cho vai trò trung tâm của đồng đô la, khi các quốc gia neo tỷ giá vào nó và Mỹ cam kết quy đổi đô la lấy vàng. Dù hệ thống này sụp đổ vào năm 1973, đồng đô la vẫn là lựa chọn hàng đầu nhờ tính thanh khoản, uy tín của Cục Dự trữ Liên bang (Fed), và thị trường tài chính Mỹ sâu rộng. Quy mô kinh tế khổng lồ, pháp quyền mạnh mẽ, cùng hiệu ứng mạng lưới – với 88% giao dịch ngoại hối liên quan đến đô la – càng củng cố vị trí này. Đặc biệt, “đặc quyền cắt cổ” mang lại lợi ích tài chính đáng kể, từ lợi tức phát hành tiền đến giảm gánh nặng nợ khi đồng đô la mất giá.
Không chỉ dựa vào kinh tế, vị thế của đồng đô la còn được hỗ trợ bởi sức mạnh quân sự và “sức mạnh mềm” của Mỹ. Việc cung cấp hàng hóa công toàn cầu và cam kết bảo vệ quyền lợi chủ nợ nước ngoài tạo niềm tin mạnh mẽ. Trái phiếu Kho bạc Mỹ, với tính an toàn và tính thanh khoản cao, đáp ứng nhu cầu tài sản chuẩn của thế giới. Tuy nhiên, chính sự phụ thuộc này cũng đặt ra thách thức: bất kỳ sự sụt giảm niềm tin nào vào Mỹ đều có thể làm lung lay nền tảng của đồng đô la.
Dù sở hữu nền tảng vững chắc, đồng đô la đang đối mặt với những nguy cơ lớn, chủ yếu từ nội tại nước Mỹ, đặc biệt dưới các chính sách của Tổng thống Donald Trump. Sự rối loạn tài khóa, với thâm hụt ngân sách và nợ công tăng cao, đe dọa niềm tin vào nợ chính phủ Mỹ. Áp lực của Trump lên sự độc lập của Fed, cùng với việc rút khỏi các thỏa thuận quốc tế và vũ khí hóa các thể chế như Bộ Tư pháp, làm xói mòn uy tín của Mỹ. Những động thái này không chỉ gây bất ổn cho đồng minh mà còn khiến các đối tác quốc tế nghi ngờ độ tin cậy của hệ thống tài chính Mỹ.
Chính sách thương mại của Trump, với thuế quan quy mô lớn và cách tiếp cận thất thường, đang làm rung chuyển thị trường tài chính. Thuế quan không chỉ khiến đồng đô la giảm giá mà còn làm tăng lợi suất trái phiếu Kho bạc, báo hiệu sự sụt giảm niềm tin của nhà đầu tư. Đáng lo ngại hơn, ý tưởng về “Hiệp định Mar-a-Lago” – sử dụng thuế quan và cam kết an ninh để ép các nước phá giá tiền tệ – có thể “phá hủy niềm tin” vào đồng đô la. Lịch sử cho thấy các nỗ lực tương tự, như Hiệp định Smithsonian hay Plaza, không mang lại lợi ích lâu dài và có thể gây hậu quả nghiêm trọng.
Sự xói mòn niềm tin vào Mỹ có thể đẩy nhanh quá trình phân mảnh tiền tệ toàn cầu. Dù đồng euro và nhân dân tệ chưa đủ sức thách thức, sự suy yếu từ bên trong của Mỹ có thể tạo cơ hội cho các đối thủ. Hơn nữa, việc chính quyền Trump ủng hộ tiền điện tử không kiểm soát và cấm phát triển tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) có nguy cơ cô lập Mỹ khỏi hệ thống thanh toán toàn cầu, làm suy yếu vai trò của đồng đô la trong tương lai.
Vị thế của đồng đô la Mỹ là kết quả của hàng thập kỷ xây dựng dựa trên sức mạnh kinh tế, thể chế đáng tin cậy và vai trò địa chính trị. Tuy nhiên, những chính sách gây bất ổn, đặc biệt từ chính quyền Trump, đang đe dọa làm lung lay nền tảng này. Nếu Mỹ không giải quyết được các vấn đề nội tại – từ rối loạn tài khóa đến xói mòn niềm tin thể chế – đồng đô la có thể mất đi ánh hào quang, kéo theo sự phân mảnh tài chính toàn cầu và suy giảm thịnh vượng chung. Giữ vững vị thế của đồng đô la đòi hỏi không chỉ sức mạnh kinh tế mà còn sự lãnh đạo có trách nhiệm và tầm nhìn dài hạn.
—
https://prime.changngocgia.com/feed
Tham vấn 1:1
https://shorturl.at/E8lWC
Share this post